λυκόφρων

I

Μυθολογικό πρόσωπο. Ήταν γιος του Μήστορος και καταγόταν από τα Κύθηρα. Η μυθολογική παράδοση αναφέρει ότι έφυγε από την πατρίδα του, επειδή είχε διαπράξει φόνο και πήγε να πολεμήσει στην Τροία υπό την αρχηγία του Αίαντα του Τελαμώνιου, αλλά σκοτώθηκε από τον Έκτορα.

II

Όνομα ιστορικών προσώπων της αρχαιότητας.

1. Ο νεότερος γιος του Περίανδρου, τυράννου της Κορίνθου (6ος αι. π.Χ.). Αυτοεξορίστηκε στην Κέρκυρα, επειδή η δολοφονία της μητέρας του από τον πατέρα του δημιούργησε αγεφύρωτο ρήγμα στις σχέσεις του. Πάντως, στα τελευταία χρόνια της τυραννίας του, ο Περίανδρος επεδίωξε τη συμφιλίωση, προτείνοντάς του να αναλάβει την Κόρινθο και να εξοριστεί εκείνος στη θέση του. Οι κάτοικοι όμως της Κέρκυρας σκότωσαν τον Λ. επειδή δεν ήθελαν να πάει ο Περίανδρος στον τόπο τους.

2. Θεσσαλός ηγεμόνας (; – 380 π.Χ.). Το 404 π.Χ. ίδρυσε τη δυναστεία των τυράννων στις Φερές. Επιθυμώντας να ενώσει τη Θεσσαλία, εναντιώθηκε στους μεγάλους γαιοκτήμονες και κυρίως στους Αλευάδες. Το 404 π.Χ. νίκησε τους Λαρισαίους και τους υπόλοιπους Θεσσαλούς, αν και αδυνατούσε να υποτάξει τους Αλευάδες, επειδή υποστηρίζονταν από τον Αρχέλαο, βασιλιά της Μακεδονίας. Το 395 π.Χ. νίκησε τον Αλευά Μήδιο και το 394 π.Χ. τους μισθοφόρους των Θεσσαλών. Πέθανε αφήνοντας διάδοχό του τον γαμπρό του, Ιάσονα.

3. Θεσσαλός ευγενής (4ος αι. π.Χ.). Ήταν γιος του Ιάσονα και εγγονός του ομώνυμου ιδρυτή του οίκου των Αλευαδών στις Φερές. Το 358 π.Χ. συνωμότησε μαζί με τους αδελφούς του εναντίον του Αλέξανδρου, τύραννου των Φερών. Ο πιο μεγάλος αδελφός, ο Τισίφονος, ανέλαβε την εξουσία. Οι Φεραίοι, ενισχυμένοι από τους Αλευάδες, κάλεσαν τον βασιλιά της Μακεδονίας Φίλιππο Α’ να διώξει τους αδελφούς. Ο Λ. επανήλθε στη εξουσία για σύντομο διάστημα το 354 π.Χ., καθώς νίκησε τον Φίλιππο με τη βοήθεια των Φωκαέων, αλλά δεν μπόρεσε να διατηρηθεί στη θέση του. Το 352 π.Χ. ηττήθηκε και αναγκάστηκε να καταφύγει μαζί με τους μισθοφόρους του στη Σπάρτη.

4. Τραγικός ποιητής από τη Χαλκίδα (325 π.Χ. – ;). Έζησε στην Αλεξάνδρεια ως αυλικός ποιητής του Πτολεμαίου Β’ Φιλάδελφου και επιμελήθηκε την έκδοση των έργων των κωμικών ποιητών για τη βιβλιοθήκη του μουσείου (το τουλάχιστον δεκάτομο έργο του Περί κωμωδίας, καρπός των μελετών του αυτών, δεν έχει διασωθεί). Ο Λ. συγκαταλέγεται μεταξύ των επτά τραγικών της αλεξανδρινής Πλειάδος και η παράδοση τού αποδίδει 64 (ή 46) τραγωδίες. Το μοναδικό απόσπασμα τραγικού έργου του που σώζεται είναι τέσσερις στίχοι από το έργο του Πελοπίδαι, όπου ο Λ. μιμείται τον Ευριπίδη· έχουν επίσης διασωθεί λίγοι στίχοι από το σατυρικό του δράμα Μενέδημος. Το μοναδικό έργο του που διατηρήθηκε ολόκληρο ονομάζεται Αλεξάνδρα και αποτελείται από 1.474 ιαμβικούς τρίμετρους στίχους. Πρόκειται για ένα έργο που κρίθηκε δυσνόητο ήδη από την αρχαιότητα, ενώ χαρακτηρίστηκε λανθασμένα ως τραγωδία. Ορισμένοι μελετητές την απέδωσαν σε έναν άλλον Λ., που έζησε τον 2o αι. π.Χ. Πρόκειται για έναν μεγάλο μονόλογο σε επιτηδευμένο ύφος (χαρακτηρίστηκε μονόδραμα από τους Βυζαντινούς) ενός δούλου φρουρού της Αλεξάνδρας (Κασσάνδρας), ο οποίος αναφέρει στον Πρίαμο τις προφητείες της μάντισσας.

* * *

λυκόφρων, -ον (Α)

αυτός που έχει φρόνημα και τόλμη λύκου, γενναιότατος, ανδρειότατος («οἱ ποιηταὶ τοὺς κράτιστα τοῑς πολεμίοις μαχομένους λυκόφρονας καὶ θυμελέοντας προσαγορεύουσι», Πλούτ.).

επίρρ...

λυκοφρόνως (Α)

με υψηλό φρόνημα, με μεγάλη τόλμη, γενναιότατα.

[ΕΤΥΜΟΛ. < λύκος + -φρων (< φρην, φρενός), πρβλ. κραταιό-φρων, νηπιό-φρων].